5S (نظام آراستگی محیط) در محیط کارگاهی چوب

ابتدای امر و قبل از توضیح 5S می خواهم یکی از مهمترین اصلی که برای کار وجود دارد را بیان کنم سپس در مورد 5S توضیح بدهم.

آرامش در کار

قبل از شروع کار باید بگویم آرامش روان و اعصاب راحت و دور از تنش بسیار مهم است چرا که ابزارآلات بسیار خطرناک می باشند و با تنش هرگز نمی‌توان کار انجام داد. البته این کار بسیار زیبا و لذت بخش است و هنگامی که محصولی را خلق می‌کنی اینقدر جذاب است که از درون انسان را آرام کرده و انگیزه می‌بخشد. پس آرامش در کار بسیار اهمیت دارد و کلا کار با چوب انسان را بخاطر انرژی بخشی از طبیعت آرام هم می‌کند.

5S چیست؟

5S  اصولی است جهت ساماندهی محیط کارکه از واژه ژاپنی گرفته شده است جهت ساماندهی محیط کار برای بهبود کیفیت و افزایش بهره وری در محیط کارگاهی که با چوب سر و کار دارد و بسیار از اهمیت ویژه ای برخوردار می‌باشد چرا که این اصول مهمترین اصولی است که بتوان در آن به سهولت و راحتی، سلامتی جسم و جان، انگیزه و هیجان در کار و خسته نشدن بعد از مدتی کوتاه از کار، کمک کننده باشد در صورتی که هر فردی هنگام شروع کار 5S را در محیط کارگاهی چوب رعایت کند می تواند موفق تر باشد.

حال توضیح می دهم که 5S که در بیشتر جای ها نامی از آن برده شده است چه چیزهایی می‌باشد این اصول در تمام جای ها بیان شده است که من این موارد را به اختصار می‌گویم سپس توضیحاتی در مورد آن می دهم.

5S:

1. ساماندهی Seiru
2. پاکیزه سازی Seiso
3. نظم و ترتیب Selton
4. استانداردسازی Sekitsu
5. انظباط و حفظ و نگهداری Shtsuke

این اصول را می‌توانم با اطمینان و اعتماد بگویم پیش شرط تمامی کارها می‌باشد از جمله نجاری که در بالا توضیح داده شد بخاطر سلامت جسم و جان بسیار حائز اهیمت است البته به نظر من در 5S باید یک گزینه دیگر هم اضافه شود به نام احتیاط و خطر.

1. ساماندهی

حال توضیح دهیم که ساماندهی در محیط کارگاهی چوب چگونه اس؟. ساماندهی یعنی هر وسیله‌ای مکان مختص خودش را داشته باشد تا در محیط بتوانیم به راحتی ابزارآلات خود را در هنگام کار پیدا کنیم و به کار خود سرعت بیشتری ببخشیم چرا که وقتی ابزار ما هنگام کار آماده و حاضر در جای خود نباشد اولا که کار بسیار سخت است چرا که محیط کارگاهی عموما بزرگ می‌باشد و آلوده به خاک چوب که اگر ابزارها هر کدام در جای خود نباشد بعد از مدتی زیر خاک‌ها حتما نهان خواهد شد که اگر به دور با خاک‌ها ریخته نشود، پیدا کردن آن بسیار سخت ‌می‌باشد.

پس نتیجه می‌گیریم در ابتدا برای شروع کار حتما در کنار هر دستگاه دیوارکوب مخصوص ابزار، جعبه‌های پلاستیکی، چوبی و…، کمد، کشو و… حتی از قبل تعبیه شود که بتوان ابزارهای ریز و درشت خود را در آن نگهداری کنید.

2. پاکیزه سازی

پاکیزه سازی دومین اصول مهم در محیط کار با چوب است. کار با چوب آلودگی بسیار زیادی دارد از جمله آلودگی صوتی و گرد و خاک. پس حتما باید محیط ما پاکیزه و تمیز باشد البته هنگام فعالیت حتما ما خاک اره را در فضا خواهیم داشت پس بعد از هر کاری اطراف محیط کار را حتما تمیز کنیم و اگر امکان داشتن جاروبرقی (مکنده) را داریم مکنده را به دستگاه‌ها وصل کنیم تا هنگام کار آلودکی فضا را در خود جمع کند و اگر نداریم حتما بعد از کار محیط را پاک کنیم تا این خاک اره‌ها در فضا پخش نشود. حتما خاک اره‌ها و چوب‌های خورد اضافی را از محیط بیرون ببریم چون به مرور زمان انباشت بسیاری از این خاک ها را خواهیم داشت که بردن آن بسیار سخت‌تر است پس در پایان هر روز محیط را پاکیزه و خالی از زباله کنیم تا روز بعد به راحتی کار را شروع کنیم.

3. نظم و ترتیب

نظم و ترتیب در کار مهم است یعنی بعد از انجام کار ابزاری را که در هنگام کار برمی‌داریم حتما در جای خودش قرار دهیم این نکته بسیار مهم است چون اگر در جای خودش نباشد پیداکردن آن در زمان بعدی بسیار سخت است و کار را برای ما دشوار می‌کند چرا که باید برای انجام هرکاری دنبال وسایل بگردیم که این کار علاوه بر زمان بر بودن خستگی بدی بر جان ما خواهد گذاشت.

4. استانداردسازی

از ابتدای کار این مرحله را باید بیش از چندبار نوشت و تکرار کرد چرا که بسیار مهم می‌باشد بماند که همه اصول مهم است اما استانداردبودن شاید انگیزه کار را هم بالا ببرد.

نور خوب در محیط کارگاهی چوب بسیار با اهمیت است چرا که هنگام کار برای دیدن زیبایی و مشکلات احتمالی کار با چوب حتما نور خوب می‌تواند این ریزه‌کاری‌ها را به ما نشان دهد پس یکی از اصول مهم است. استاندارد در محیط کارگاهی چوب انگیزه و آرامش را با خود به همراه دارد یعنی چه؟ یعنی در هنگام کار گوشی، ماسک، عینک، دستکش مخصوص و… باعث می‌شود که امنیت بالا رود و صداهای ناشی از کار با دستگاه که بسیار گوشخراش است و به مرور زمان اذیت کننده را کنترل کند تا به گوش ما آسیب نرسد. ماسک باعث تنفس بهتر و آلودگی های خاک اره که در فضاپخش است به ریه‌های ما نمی‌رود و سلامتی ریه و تنفسی‌مان را به همراه دارد. عینک از پرتاب احتمالی چوب هنگام کار از چشمان ما محافظت می‌کند. دستکش از رفتن خورده‌های چوب یا خراشیدگی با دستگاه و یا آسیبهای جدی به انگشت محافظت می‌کند و در کل وقتی ما ابزارآلات کامل و استانداری داشته باشیم این قضیه سبب امنیت ما هنگام کار خواد بود.

5. انظباط و حفظ و نگهداری

انظباط در محیط کارگاهی چوب مهم است چرا که باید عادات و توانایی خود را هنگام انجام وظیفه تقویت کنیم و هنگام کار فراموش نکنیم و عادات نادرستی را بجای عادات درست بکار ببریم حتما هر روز را باید با اصول و انگیزه و فراموش نکردن انظباط شروع کنیم. پس هر روز باید دستگاه ها را خطرناک تر از دیروز ببینیم.

حفظ و نگهداری از دستگاه هم بسیار با اهمیت است چرا که عمر دستگاه های ما را تقویت می کند ما باید هر چند وقت یکبار آنها را تمیز کنیم اگر نیاز به سرویس یا روغن کاری و تعویض قطعه ای دارد حتما آنها را سرویس کنیم چرا که علاوه بر خطرناک بودن هنگام کار ممکن است آسیب جدی به دستگاه بزند و از عمر دستگاه بکاهد. پس در نگهداری دستگاه ها و ابزارآلات خود حتما بکوشیم.